Canebe-sóuvage
Lycopus europaeus
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Lanço-dóu-Crist.
Noms en français : Lycope, Chanvre d'eau.
Descripcioun :Lou canebe-sóuvage trachis en coulounìo dins li sagnas, li palun e àutri relarg mounte i'a d'aigo. Soun si fueio, penado e dentado, que dounon d'èr au canebe. Li flour, blanco o roso e picoutado de pourpre, soun mistoulino e en verticilo.
Usanço :La lanço-dóu-Crist aurié d'ùni prouprieta astringènto e febrifujo. Caup d'acide litouspermique qu'ajudarié à lucha contro l'ipertirouidìo. Agirié peréu sus l'aisse gounadoutroupe (J.-M. Morel, op.cit p.475 e 486). En mescladisso emé d'àutri planto (valeriano, aubespin...) a peréu de prouprieta ancioulitico (Ibid, p. 457).
Port : Grando planto
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lycopus
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 à 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Sagnas
- Ribiero
- Palun
- Prado umido
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Lycopus europaeus L., 1753
Cese
Cicer arietinum
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Pois-chiche.
Descripcioun :Lou cese es uno planto toujour cultivado au nostre. Se pòu trouba, de cop que i'a, d'armas d'anciàni culturo ounte lou cese crèis encaro bord que s'èi samena soulet. Se recounèis eisadamen en fru emé si pichòti dóusso que caupon dos grano caduno. Fai de flour blanco, o un pau bluio, d'à pau près 2 cm.
Usanço :"Soun pas bon crestian lis oustauOunte se manjo ges de cese pèr Rampau" (TdF). Emai siegue pas vertadieramen un medicamen, es uno planto que s'amerito uno bello plaço dins noste manja qu'èi di proun vertuouso pèr eisèmble pèr lucha contro lou diabete, lou trop de lipido dins lou sang... Saupre peréu qu'èi bon pèr lou microubioute dóu couloun que caup d'amidoun tihous à digeri pèr l'ome (e adounc que soubro pèr lou desveloupamen d'ùni baterìo interessanto).
Port : Erbo
Taio : 20 à 40 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cicer
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Jun à juliet
Liò : Champ
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino pountico
Ref. sc. : Cicer arietinum L., 1753